Камилла, хонандаи синфи нӯҳум аз шаҳри Хуҷанд тӯли панҷ рӯз бо Амирҷон хонандаи синфи даҳум аз ноҳияи Деваштич муассисаву хонаҳояшонро иваз карданд. Дар ҷойҳои нав, Камилла пас аз дарс дар танӯр кулча мепухт. Амирҷон бошад, савори роҳи оҳани ҳавоии Хуҷанд мешуд. Ҳарду аз фарқияти мактабҳои шаҳру деҳот дар ҳайрат монданд.
“Дар Хуҷанд ҳамаи духтарон дар пеши худ ҳадаф доранд. Ҳамаи ҳамсинфонам медонанд, ки онҳо кадом касбро интихоб мекунанд, дар куҷо таҳсилро идома медиҳанд. Аммо аксари писарони Хуҷанд тез издивоҷ мекунанд. Дар деҳа бошад, баръакс, духтарон медонанд, ки онҳоро ба шавҳар медиҳанд. Писарон кӯшиш мекунанд, ки таҳсилро идома диҳанд”, – мегӯяд Камилла, хонандаи синфи 9-уми шаҳри Хуҷанд, ки тамоми ҳафта дар ноҳияи Деваштичи вилояти Суғд буд. Ӯ ва хонандаи синфи даҳум Амирҷон – иштирокчиёни таҷрибаи мактабӣ шуданд. Камилла дар хонаи Амирҷон, ки воқеъ дар ноҳияи Деваштич аст зиндагӣ кард, ба мактаби деҳа рафт ва Амирҷон бошад, як ҳафта ба манзили Камилла кӯчида, панҷ рӯз дар Литсейи Президентии шаҳри Хуҷанд таҳсил кард. Ин озмоиш идеяи рӯзноманигорони ширкати телевизионии “Диёр” ва фаъолони ташкилоти ҷамъиятии “МИР” буд, ки дар амал татбиқ карданд. Онҳо тобистони соли равон, дар озмуни грантии Контент лаборатория, ки оид ба масъалаҳои таҳсилот аз тарафи ширкати расонаҳои “Вечёрка” бо дастгирии Интернюс дар Тоҷикистон баргузор гардид, ғолиб шуданд.
– Мо тасмим гирифтем, ки ин озмоишро барои нишон додани тавофути муассисаҳои шаҳру деҳот гузаронем. Мо зуд-зуд ба минтақаҳои Тоҷикистон сафар мекунем ва мебинем, ки муассисаҳои деҳоти дурдаст мушкилоти зиёде доранд ва бояд ин мушкилиҳоро мавриди муҳокима қарор гирифт, – мегӯяд Фирӯза Мирҷумаева, роҳбари телевизиони «Диёр».
Бо мақсади пайдо кардани қаҳрамонҳо, рӯзноманигорон кастинги махсус эълон карданд, ки дар он бисёр наврасони хоҳишманд аз минтақаҳои гуногуни Суғд омада буданд. Аммо Камилла ва Амирҷон беҳтаринҳо интихоб шуданд. Бояд гуфт, ки ба наврасон волидонашон маслиҳат доданд, ки дар ин озмоиш ширкат варзанд.
– Ман дар соҳаи туризм фаъолият мекунам. Ҳамеша ба омӯхтани як чизи нав шавқманд ҳастам. Вақте эълони кастингро дидам, онро фавран ба Камилла нишон дода, даъват кардам, ки ширкат варзад. Дар шароити гуногун зиндагӣ ва бо одамони дигар мулоқот кунад, кӯшиш намояд, ки мустақилона, бе ман зиндагӣ карда, ватани худро беҳтар бишносад, – мегӯяд модари Камилла Фарангиз Шарифова.
Аммо агар волидону фарзандон бо хурсандӣ ба озмоиш шуруъ карда бошанд ҳам, муассисаҳо ба он шубҳа мекарданд. Дар ибтидо муаллифони озмоиш нақша доштанд, ки мактаббачагон ҳам хонаву ҳам муассисаашонро иваз мекунанд. Аммо дар вақти амалӣ кардан, як ду чизро иваз карданд.
– Муассисаҳои Камилла ва Амирҷон аз иштирок дар озмоиш даст кашиданд. Мо бояд дигар муассиса интихоб мекардем. Бо раёсати маорифи вилоят гуфтушунид кардем ва хушбахтона, роҳбарияти Литсейи Президентии шаҳри Хуҷанд ва Муассисаи миёнаи №1-и ноҳияи Деваштич барои ҳамкорӣ розӣ шуданд. Ин муассисаҳое нестанд, ки Камилла ва Амирҷон таҳсил мекунанд, аммо мо роҳи дигар надоштем” – мегӯяд Фирӯза.
Шарикони ширкати телевизионии “Диёр” – фаъолони созмони “МИР” умедворанд, ки қаҳрамонони озмоиш тавонистанд фарқи байни муассисаҳоро нишон диҳанд.
– Мо муассисаҳои миёнаро интихоб кардем – бадтарин неву бо шароити шабеҳ. Албатта, дар минтақаҳои дурдаст бадтарин ҳам ҳастанд ва ман умедворам, ки шарикони мо – рӯзноманигорон дар бораи онҳо дар гузоришҳои алоҳида нақл хоҳанд кард, – мегӯяд роҳбари ташкилоти “МИР” Ирода Бобоҷонова.
Худи қаҳрамонҳо мегӯянд, ки байни муассисаҳо фарқият вуҷуд дорад ва сокинони шаҳр на ҳамеша дар пешанд. Масалан, Камилла аз кори амалии дарси химия, ки тавре маълум шуд, дар муассисаи ноҳияи Деваштич гузаронида шуда буд, дар ҳайрат монд.
– Онҳо таҷрибаҳои воқеии кимиёвӣ мекунанд! Писарон химияро хуб медонанд, ҳатто аз хонандагони шаҳр беҳтар. Умуман, писарбачаҳои онҳо ба таҳсил бештар таваҷҷуҳ зоҳир мекунанд, онҳо дар дарсҳо ҷавоб медиҳанд, ҳама чизро тозаву озода менависанд. Дар шаҳр бошад, баръакс, духтарон беҳтар меомӯзанд ва ба дарсҳо ҷиддитар муносибат мекунанд, – мегӯяд Камилла.
Илова бар таҷрибаҳои кимиёвӣ, Камилла аз зиндагии деҳа дар ҳайрат аст. Сарфи назар аз он, ки вай зуд-зуд ба минтақаҳои ҷумҳурӣ сафар мекунад, таҷрибаи зиндагии бидуни об ӯро ба ҳайрат овард.
– Ман намедонам, ки онҳо вақти худро чӣ тавр идора мекунанд: онҳо соати чори субҳ аз хоб мехезанд, пеш аз мактаб рафтан он қадар корҳоро анҷом медиҳанд. Сипас, онҳо як соат пиёда мераванд, ҳамзамон таҳсил мекунанд, тамоми корҳои хонагии худро иҷро мекунанд. Духтарон барои муошират бо дугонаҳои худ умуман вақт надоранд. Онҳо танҳо ба мактаб мераванд ва дар хона кор мекунанд. Ҳама ба издивоҷ омодагӣ мебинанд. Онҳо медонанд, ки пас аз мактаб шавҳар мекунанд, – ба ёд меорад Камилла.
Ва аз ҳама таасуроти бузурги қаҳрамони озмоиш – дӯстони нави ӯ аст: Меҳрона ва Умедҷон. Кӯдакони имконияташон маҳдуд, ба мактаби муқаррарӣ мераванд, бо ҳамсинфони худ дӯстанд, хуб таҳсил мекунанд. Камилла бо онҳо дӯстӣ пайдо кард ва ҳоло ҳайрон аст, ки дар Хуҷанд кӯдакони дорои маъюбият низ ҳастанд. Аммо чаро онҳоро дар муассисааш намебинад.
Амирҷон, дар навбати худ, муқоисаи хеле калони муассисаи худ ва шаҳри Хуҷандро мушоҳида накард. Ӯ зуд-зуд ба пойтахти шимоли Тоҷикистон ташриф меорад ва ҳама чиз барояш хеле шинос аст. Танҳо андозаҳо гуногунанд. Ҳамзамон нақша дорад ба яке аз донишгоҳҳои шаҳри Хуҷанд дохил шавад. Ғайр аз ин, дар зодгоҳи Амирҷон, чунин намудҳои гуногуни фаъолияти иловагӣ мавҷуд нест, ки ӯро дар Литсейи Президентии Хуҷанд намоиш доданд. Масалан, вай бори аввал дар маҳфили рақс ширкат варзид.
– Ба ман ҳама чиз писанд омад, худро хеле бароҳат ҳис мекардам, – мегӯяд Амирҷон.
Тамоми рӯзҳое, ки Камилла ва Амирҷон дур аз хонаҳояшон зиндагӣ мекарданд, онҳо дар наворбардорӣ ширкат варзиданд. Рӯзноманигорони ширкати телевизионии “Диёр” панҷ ҳикояро дар бораи зиндагии қаҳрамонон дар шароити нав ба навор гирифтанд. Ғайр аз он, Камилла ва Амирҷон блогҳои видеоӣ роҳандозӣ мекарданд, ки дар дар бораи рӯзи худ мегуфтанд. Ҳама ин муҳтаворо дар YouTube-канали “Диёр” ва инчунин дар эфири ин телевизион дидан мумкин аст.
арномаи Осиёи Марказӣ MediaCAMP аз ҷониби USAID маблағгузорӣ шуда, Internews онро амалӣ мегардонад. Маълумоти муфассалро оиди барнома метавонед аз инҷо пойдо намоед. Муфассал оид ба созмон: Internews дар ҷаҳон, Internews дар Тоҷикистон.